براى آشنایى با اندیشه هاى حضرت على (ع) درباره اهمیت صداقت و راستى ، و نقش مؤثر آن در تکامل اخلاقى فردى و اجتماعى ، کلماتى از آن حضرت را در اینجا بیان مى کنیم.
1 - راستگو بر کنگره هاى رستگارى و بزرگوارى است. (1)
2 - همانا وفا همزاد راستى است. (2)
3 - صدق و راستى (براى نجات از بلاهاى دنیا و آخرت بهترین) وسیله است. (3)
4 - صدق و راستى امانت است. (4)
5 - صدق و راستى نجات بخش است. (5)
6 - راستى ، رستگارى است. (6)
1) نهج البلاغه خطبه 86.
2) همان، خطبه 41.
3) غررالحکم ج 1 ، فصل اول ، ح 11.
4) غررالحکم ج 1 ، فصل اول ، ح 27.
5) غررالحکم ج 1 ، فصل اول ، ح 38.
6) غررالحکم ج 1 ، فصل اول ، ح 120.
** نهج البلاغه ، دکتر سید جعفر شهیدی.
صرفه جویی در بیت المال
کارگزاران خویش را از اسراف و تبذیر باز مى داشت و آنان را به صرفه جویى و صحیح مصرف نمودن بیت المال فرا مى خواند: « أدقوا اقلامکم و قاربوا بین سطورکم... و ایاکم و الاکثار ، فان اموال المسلمین لا تحتمل الاضرار » . (1) « نوک قلمها را باریک و فاصله سطرها را کم کنید ، و از زیاده روى در هزینه نمودن بیت المال بپرهیزید ، زیرا که اموال مسلمانان نباید محتمل ضرر شود » .
حضرت على (ع) در رفتار خویش آن مقدار مراقب است که در طول زندگى بویژه در دوران حکومت دارى اش کوچکترین ستم از جانب وى بر کسى متوجه نشد . ستم بر بندگان خدا تلخ ترین رنج و شرمندگى در پیشگاه خدا و رسول اکرم (ص) براى حضرت على (ع) مى باشد: « و الله لان أبیت على حسک السعدان مسهدا او اجر فى الاغلال مصفدا احب الى من ان الق الله و رسوله یوم القیمة ظالما لبعض العباد » . (2) « اگر على را بر روى تیغهاى تیز سعدان که خواب را برباید ، و یا به غل زنجیر در بندند ، بهتر و شیرترین از آن است که خدا و پیامبرش را در حالتى ملاقات کنم که بر بندگان خدا ستم نموده باشم » .
اینها نمونه هاى شفاف از دیدگاهها و رفتار حضرت على (ع) در ابعاد گوناگون استقرار عدالت اجتماعى مى باشد ، که البته اگر شمارش همه موارد که در دسترس است هدف باشد ، به لحاظ این که موارد بسیار فراوان است ، نوشتار مستقل را مى طلبد . لیکن براى افراد فرهیخته اى که در تلاش هستند از زندگى امام همام الگو بگیرند همین موارد رهنمود هستند .
1. بحار ، ج 41 ، ص 105 .
2. نهج البلاغ صبحى الصالح ، ص 346 .
*** امام على (ع) الگوى زندگى ، ص 130 ، حبیب الله احمدى .